Liste der osmanischen Scheichülislame

Aus MARJORIE-WIKI
Wechseln zu: Navigation, Suche

Diese Liste der osmanischen Scheichülislame führt alle Inhaber des Amtes auf. Der osmanische Scheichülislam (türkisch: Osmanlı şeyhülislamları) stellte im Osmanischen Reich den obersten Würdenträger (Mufti) in der Gelehrtenhierarchie dar.[1]

Der erste osmanische Scheichülislam[2], Molla Şemsettin Fenari, amtierte von 1424–1431, der letzte, Medeni Mehmet Nuri Efendi, von 1920–1922. Einige amtierten mehrmals. Am längsten amtierte Mehmed Ebussuud Efendi im 16. Jahrhundert.[3]

Das wichtigste biographische Werk über die älteren osmanischen Scheichülislame, das Devḥatü l-meşāyīḫ (دوحة المشایخ) des osmanischen Gelehrten Mustakimzade[4] (1719-1788) und drei seiner Fortsetzer[5] wurde in einer modernen Edition mit einer Einleitung von Barbara Kellner-Heinkele herausgegeben und umfasst die Periode vom 15. bis zur Mitte des 19. Jahrhunderts.

Übersicht[Bearbeiten]

Nummer Name Amtszeit Anmerkungen
1 Molla Fenârî 1424/5–1431 eigentlich Şemseddin Muhammed b. Hamza Mufti, Status als Scheichülislam unklar
Molla Yegan 1431–1436 Status als Scheichülislam unklar
2 Molla Fahrettin Acemi 1436–1460 Status als Scheichülislam unklar
3 Molla Hüsrev 1460–1480 Status als Scheichülislam unklar
4 Molla Gurani 1480–1488 Status als Scheichülislam unklar
5 Molla Abdülkerim 1488–1495 Status als Scheichülislam unklar
6 Alaettin Çelebi 1495–1496 Status als Scheichülislam unklar
7 Efdalzade Hamidettin 1496–1503 Status als Scheichülislam unklar
8 Zenbilli Ali Efendi 1503–1526
9 Kemalpaşâzade Ahmet Şemsettin Efendi 1526–1534
10 Sadullah Sadi Efendi 1534–1539
11 Çivizade Muhittin Mehmet Efendi 1539–1542
12 Hamidi Abdülkadir Efendi 1542–1543
13 Fenerizade Muhittin Efendi 1543–1545
14 Ebussuut Efendi 1545–1574
15 Hamit Mahmut Efendi 1574–1577
16 Kadızade Ahmet Şemsettin Efendi 1577–1580
17 Malulzade Mehmet Efendi 1580–1582
18 Çivizade Hacı Mehmet Efendi 1582–1587
19 Müeyyetzade Abdülkadir Efendi 1587–1589
20 Bostanzade Mehmet Efendi 1589–1592
21 Bayramzade Hacı Zekeriya Efendi 1592–1593
22 Bostanzade Mehmet Efendi 1593–1598
23 Hoca Sadettin Efendi 1598–1599
24 Hacı Mustafa Sunullah Efendi 1599–1601
25 Hocasadettinzade Mehmet Çelebi Efendi 1601–1603
26 Hacı Mustafa Sunullah Efendi 1603
27 Ebülmeyamin Mustafa Efendi 1603–1604
28 Hacı Mustafa Sunullah Efendi 1604–1606
29 Ebülmeyamin Mustafa Efendi 1606
30 Hacı Mustafa Sunullah Efendi 1606–1608
31 Hocasadettinzade Mehmet Çelebi Efendi 1608–1615
32 Hocasadettinzade Mehmet Esat Efendi 1615–1622
33 Zekeriyazade Yahya Efendi 1622–1623
34 Hocasadettinzade Mehmet Esat Efendi 1623–1625
35 Zekeriyazade Yahya Efendi 1625–1632
36 Ahizade Hüseyin Efendi 1632–1634
37 Zekeriyazade Yahya Efendi 1634–1644
38 Esatpaşazade Ebu Sait Mehmet Efendi 1644–1646
39 Muid Ahmet Efendi 1646–1647
40 Hacı Abdürrahim Efendi 1647–1649
41 Bahai Mehmet Efendi 1649–1651
42 Karaçelebizade Abdülaziz Efendi 1651
43 Esatefendizade Ebu Sait Mehmet Efendi 1651–1652
44 Bahai Mehmet Efendi 1652–1654
45 Esatefendizade Ebu Sait Mehmet Efendi 1654–1655
46 Hüsamzade Abdurrahman Efendi 1655–1656
47 Memikzade Mustafa Efendi 1656
48 Hocazade Mesut Efendi 1656
49 Hanefi Mehmet Efendi 1656
50 Balizade Mustafa Efendi 1656–1657
51 Bolevi Mustafa Efendi 1657–1659
52 Esiri Mehmet Efendi 1659–1662
53 Sunizade Seyit Mehmet Emin Efendi 1662
54 Minkarizade Yahya Efendi 1662–1674
55 Çatalcalı Ali Efendi 1674–1686
56 Ankaravi Mehmet Emin Efendi 1686–1687
57 Debbağzade Mehmet Efendi 1687–1688
58 Hacı Feyzullah Efendi 1688
59 Debbağzade Mehmet Efendi 1688–1690
60 Ebusaitzade Feyzullah Feyzi Efendi 1690–1692
61 Çatalcalı Ali Efendi 1692
62 Ebusaitzade Feyzullah Feyzi Efendi 1692–1694
63 Sadık Mehmet Efendi 1694–1695
64 İmam Mehmet Efendi 1695
65 Hacı Feyzullah Efendi 1695–1703
66 Paşmakçızade Seyit Ali Efendi 1703
67 Yekçeşm Hüseyin Efendi 1703
68 İmam Mehmet Efendi 1703–1704
69 Paşmakçızade Seyit Ali Efendi 1704–1707
70 Sadık Mehmet Efendi 1707–1708
71 Ebezade Abdullah Efendi 1708–1710
72 Paşmakçızade Seyit Ali Efendi 1710–1712
73 Ebezade Abdullah Efendi 1712–1713
74 Mehmet Ataullah Efendi 1713
75 İmam Mahmut Efendi 1713–1714
76 Mirza Mustafa Efendi 1714–1715
77 Menteşzade Abdürrahman Efendi 1715–1716
78 Ebu İshak İsmail Naim Efendi 1716–1718
79 Yenişehirli Abdullah Efendi 1718–1930
80 Mirzazade Şeyh Mehmet Efendi 1730–1731
81 Paşmakçızade Abdullah Efendi 1731–1732
82 Damatzade Ebulhayr Ahmet Efendi 1732–1733
83 Ebuishakzade İshak Efendi 1733–1734
84 Dürri Mehmet Efendi 1734–1736
85 Seyit Mustafa Efendi 1736–1745
86 Pirizade Mehmet Sahip Efendi 1745–1746
87 Hayatizade Mehmet Emin Efendi 1746
88 Seyit Mehmet Zeynelabidin Efendi 1746–1748
89 Ebuishakzade Mehmet Esat Efendi 1748–1749
90 Mehmet Sait Efendi 1749–1750
91 Seyit Murtaza Efendi 1750–1755
92 Abdullah Vassaf Efendi 1755
93 Damatzade Feyzullah Efendi 1755–1756
94 Dürrizade Mustafa Efendi 1756–1757
95 Damatzade Feyzullah Efendi 1757–1758
96 Mehmet Salih Efendi 1758–1759
97 Çelebizade İsmail Asım Efendi 1759–1760
98 Hacı Veliyettin Efendi 1760–1761
99 Tirevi Ahmet Efendi 1761–1762
100 Dürrizade Mustafa Efendi 1762–1767
101 Hacı Veliyettin Efendi 1757–1768
102 Pirizade Osman Sahip Efendi 1768–1770
103 Mirzazade Seyit Mehmet Sait Efendi 1770–1773
104 Şerifzade Seyit Mehmet Şerif Efendi 1773–1774
105 Dürrizade Mustafa Efendi 1774
106 İvazpaşazade İbrahim Bey Efendi 1774–1775
107 Salihzade Mehmet Emin Efendi 1775–1776
108 Vassafzade Mehmet Esat Efendi 1776–1778
109 Mehmet Şerif Efendi 1778–1782
110 Seyit İbrahim Efendi 1782–1783
111 Dürrizade Seyit Mehmet Ataullah Efendi 1783–1785
112 İvazpaşazade İbrahim Bey Efendi 1785
113 Arapzade Ahmet Ataullah Efendi 1785
114 Dürrizade Seyit Mehmet Arif Efendi 1785–1786
115 Müftizade Ahmet Efendi 1786–1787
116 Mekki Mehmet Efendi 1787–1788
117 Seyit Mehmet Kamil Efendi 1788–1789
118 Mehmet Şerif Efendi 1789
119 Hamitzade Mustafa Efendi 1789–1791
120 Seyit Yahya Tevfik Efendi 1791
121 Mekki Mehmet Efendi 1791–1792
122 Dürrizade Seyit Mehmet Arif Efendi 1792–1798
123 Mustafa Aşir Efendi 1798–1800
124 Ömer Hulusi Efendi 1800–1803
125 Salihzade Ahmet Esat Efendi 1803–1806
126 Şerifzade Mehmet Ataullah Efendi 1806–1807
127 Ömer Hulusi Efendi 1807
128 Şerifzade Mehmet Ataullah Efendi 1807–1808
129 Arapzade Mehmet Arif Efendi 1808
130 Salihzade Ahmet Esat Efendi 1808
131 Dürrizade Seyit Abdullah Efendi 1808–1810
132 Ömer Hulusi Efendi 1810–1812
133 Dürrizade Seyit Abdullah Efendi 1812–1815
134 Mehmet Zeynelabidin Efendi 1815–1818
135 Mekkizade Mustafa Asım Efendi 1818–1819
136 Hacı Halil Efendi 1819–1821
137 Yasincizade Abdülvehhap Efendi 1821–1822
138 Sıtkızade Ahmet Reşit Efendi 1822–1823
139 Mekkizade Mustafa Asım Efendi 1823–1825
140 Kadızade Mehmet Tahir Efendi 1825–1828
141 Yasincizade Abdülvehhap Efendi 1828–1833
142 Mekkizade Mustafa Asım Efendi 1833–1846
143 Ahmet Arif Hikmet Bey Efendi 1846–1854
144 Meşrepzade Mehmet Arif Efendi 1854–1858
145 Seyit Mehmet Sadettin Efendi 1858–1863
146 Atıfzade Ömer Hüsamettin Efendi 1863–1866
147 Hacı Mehmet Refik Efendi 1866–1868
148 Hasan Fehmi Efendi 1868–1871
149 Ahmet Muhtar Molla Bey Efendi 1871–1872
150 Turşucuzade Ahmet Muhtar Efendi 1872–1874
151 Hasan Hayrullah Efendi 1874
152 Hasan Fehmi Efendi 1874–1876
153 Hasan Hayrullah Efendi 1876–1877
154 Kara Halil Efendi 1877–1878
155 Ahmet Muhtar Molla Bey Efendi 1878
156 Uryanizade Ahmet Esat Efendi 1878–1889
157 Hacı Ömer Lütfi Efendi 1889–1891
158 Mehmet Cemalettin Efendi 1891–1909
159 Mehmet Ziyaettin Efendi 1909
160 Mehmet Sahip Molla Bey Efendi 1909
161 Çelebizade Hüseyin Hüsnü Efendi 1910
162 Musa Kâzım Efendi 1910–1911
163 Abdurrahman Nesip Efendi 1911–1912
164 Mehmet Cemalettin Efendi 1912–1913
165 Mehmet Esat Efendi 1913–1914
166 Ürgüplü Mustafa Hayri Efendi 1914–1916
167 Musa Kâzım Efendi 1916–1918
168 Ömer Hulusi Efendi 1918
169 Haydarizade İbrahim Efendi 1918–1919
170 Mustafa Sabri Efendi 1919
171 Haydarizade İbrahim Efendi 1919–1920
172 Dürrizade Abdullah Bey Efendi 1920
173 Mustafa Sabri Efendi 1920
174 Medeni Mehmet Nuri Efendi 1920–1922

Es gibt abweichende Zählungen, Jahreszahlen und Namensformen in verschiedenen Listen. [6]

Literatur[Bearbeiten]

  • Richard C. Repp: The Müfti of Istanbul. A study in the development of the Ottoman learned hierarchy. Ithaca Press, London 1986 (S. XV Liste der Amtsträger).
  • Barbara Kellner-Heinkele: Devḥatü l-Meşāyiḫ. Einleitung und Edition. Franz Steiner Verlag, Stuttgart 2005, ISBN 3515054073 (Verlagsbeschreibung); S. 156-162 (Liste der Amtsträger).

Weblinks[Bearbeiten]

Siehe auch[Bearbeiten]

Einzelnachweise[Bearbeiten]

  1. Vgl. Karl Kaser: Balkan und Naher Osten. Einführung in eine gemeinsame Geschichte. 2011, S. 454.
  2. Auch in den Schreibungen Shaykh al-Islām; Scheichulislam, Scheikulislam, Scheik ül-Islam, Şeyhülislam, Şeyh-ül-islam, Scheich ül-islam usw.
  3. Vgl. Friedrich Selle: Prozessrecht des 16. Jahrhunderts im osmanischen Reich : Auf Grund von Fetwas der Scheichülislame Ebüssund u.a. unter der Regierung des Sultans Süleiman des Prächtigen. Harrassowitz, Wiesbaden 1962 (= Schriften der Max Freiherr von Oppenheim-Stiftung 5)
  4. Auch in den Schreibungen Süleyman Sadeddin Müstakimzade, Müstakimzade Süleyman Saʼdeddin usw. (vgl. d-nb.info).
  5. Zu Leben und Werk der Verfasser, siehe Barbara Kellner-Heinkele (2005: I:1 ff. (Online-Auszug)).
  6. siehe etwa Barbara Kellner-Heinkele: Devḥatü l-Meşāyiḫ. Einleitung und Edition. Franz Steiner Verlag, Stuttgart 2005, S. 156-162; Richard C. Repp: The Müfti of Istanbul. A study in the development of the Ottoman learned hierarchy. Ithaca Press, London 1986, S. XV
Info Sign.svg Dieser Wikipedia-Artikel wurde, gemäß GFDL, CC-by-sa mit der kompletten History importiert.